Rozwój lokalny może być zapewniony poprzez partnerstwo mieszkańców, organizacji pozarządowych oraz przedstawicieli władz. Wsparcie trafi na tereny wiejskie oraz do mieszkańców miast.

Społeczność lokalna u sterów

Rozwój lokalny kierowany przez społeczność (RLKS) to jeden z elementów realizacji polityki terytorialnej województwa (obejmującej także poziomy: wojewódzki – ZIT, regionalny i subregionalny oraz ponadlokalny). Idea RLKS wywraca tradycyjną „odgórną” politykę rozwoju do góry nogami: inicjatywę przejmuje społeczność lokalna, która tworzy partnerstwo i realizuje zintegrowaną strategię rozwoju.

 – Mieszkańcy najlepiej wiedzą jakie są najpilniejsze potrzeby ich społeczności oraz najbliższego sąsiedztwa. To oni mają często najlepsze pomysły na skuteczne rozwiązanie wielu pilnych lokalnych problemów. O zapotrzebowaniu na tworzenie takich instrumentów świadczy rosnąca popularność budżetów obywatelskich. Idziemy w tym samym kierunku, tylko na większą skalę: dajemy mieszkańcom środki oraz narzędzia, by z tych pieniędzy skorzystać. Liczymy na zaangażowanie i współpracę oraz efekty w postaci rozwoju gospodarczego i społecznego – mówi marszałek Piotr Całbecki.

Taki mechanizm wspierania inicjatyw lokalnych sprawdził się dotychczas na terenach wiejskich, gdzie środki z Unii Europejskiej trafiały w ostatnich latach między innymi za pośrednictwem lokalnych grup działania. W nowym unijnym rozdaniu ze wsparcia skorzystają też społeczności lokalne w miastach.

Partnerstwo czyli lokalne grupy działania

RLKS będzie kierowany przez lokalne grupy działania (LGD), czyli partnerstwa tworzone przez przedstawicieli władz publicznych, partnerów społecznych i gospodarczych oraz mieszkańców. LGD – działające jako stowarzyszenia posiadające osobowość prawną – są organizacjami otwartymi, do których w każdej chwili mogą przystąpić kolejni partnerzy. Na jednym obszarze może działać jedna lokalna grupa działania, która będzie realizować jedną lokalną strategię rozwoju.

W Kujawsko-Pomorskiem możliwe do utworzenia są dwa rodzaje LGD, które będą korzystać z różnych źródeł wsparcia:

LGD obejmujące obszary wiejskie i rybackie oraz miasta do 20 tysięcy mieszkańców (źródła wsparcia: RPO WK-P, PROW, PO Ryby – dla grupy rybackiej). Na terenach wiejskich i wiejsko-miejskich Kujaw i Pomorza powstało już 20 takich organizacji oraz 1 grupa rybacka. W podobnym kształcie działały one w poprzednim okresie unijnego programowania.

LGD w miastach powyżej 20 tys. mieszkańców (źródło wsparcia: RPO WK-P). Taka organizacja działa już w Inowrocławiu. Kolejne konstytuują się w sześciu miastach: Bydgoszczy, Toruniu, Włocławku, Grudziądzu, Brodnicy i Chełmnie. Władze Świecia zdecydowały o przyłączeniu się do istniejącej na tym obszarze Lokalnej Grupy Działania „Gminy Powiatu Świeckiego”.

Do głównych zadań LGD należą: opracowanie lokalnej strategii rozwoju (LSR), organizowanie naborów wniosków o wsparcie, ich ocena i wybór a także monitorowanie wdrażania LSR. Lokalne grupy działania będą też wspierać wnioskodawców w przygotowaniu dokumentacji i aplikowaniu o środki.

Włączenie społeczne, przedsiębiorczość i inwestycje

Wsparcie w ramach RLKS trafi między innymi na aktywizację społeczno-zawodową mieszkańców. Chodzi między innymi o działania na rzecz osób zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym poprzez tworzenie klubów samopomocy, świetlic środowiskowych, klubów młodzieżowych i klubów pracy. Środki umożliwią także realizację projektów z zakresu organizowania społeczności lokalnej oraz rozwoju przedsiębiorczości społecznej.

Społeczności lokalne na terenach wiejskich i miast do 20 tysięcy mieszkańców mogą ponadto liczyć na wsparcie między innymi na inwestycje przyczyniające się do rewitalizacji społeczno-gospodarczej miejscowości wiejskich oraz rozbudowę publicznej infrastruktury turystycznej, rekreacyjnej, kulturalnej oraz drogowej. Pula środków dla tych obszarów przeznaczona jest także na wspieranie przedsiębiorczości i zwiększenie liczby miejsc pracy, między innymi poprzez pomoc dla mikro i małych przedsiębiorstw, tworzenie małych inkubatorów przedsiębiorczości, szkolenia podnoszące kompetencje zawodowe, rozwój produktów lokalnych oraz budowę sieci w zakresie tzw. krótkich łańcuchów dostaw żywności.

Środki przeznaczone na realizację RLKS na trzy programy to łącznie ponad 146 mln euro, czyli ok. 442 mln złotych.

Czas na realizację

9 listopada ruszył ogłoszony przez zarząd województwa nabór wniosków o wybór lokalnych strategii rozwoju przygotowanych przez LGD obejmujące obszary wiejskie i rybackie oraz miasta do 20 tysięcy mieszkańców. Nabór wniosków o wybór LSR dla miast powyżej 20 tys. mieszkańców ruszy w styczniu.

Oprac. (wind)