Lato detektywów
Letnie ścieżki miłośników zagadek historycznych krzyżują się na północnym Mazowszu, południowo-zachodnich Mazurach oraz w ziemi dobrzyńskiej i michałowskiej. Na początku lipca każdego roku odbywają tam oni swoją 5-dniową wyprawę, pełną przygód niczym z filmów o Indianie Jonesie czy książek o Panu Samochodziku.
Wszystko to za sprawą Rajdu Grunwaldzkiego – ogólnopolskiej imprezy turystyczno-edukacyjnej dla młodzieży, która w ciągu minionych 5 lat stała się największym tego rodzaju przedsięwzięciem w kraju. Ostatnie jej edycje gromadziły po 1000 uczestników, przybywających ze wszystkich polskich województw, a także z Kanady, Litwy i Białorusi. Uczestnicy Rajdu Grunwaldzkiego, podzieleni na kilkuosobowe patrole, przez 5 wakacyjnych dni pieszo, rowerami, kajakami i koleją przemierzają mało znane, lecz malownicze zakątki na pograniczu województw mazowieckiego, kujawsko-pomorskiego i warmińsko-mazurskiego, dowiadując się po drodze, jak bogate może być dziedzictwo kulturowe obszarów nietkniętych stopą “masowego turysty”. Odkrywają lokalną historię, pełną barwnych postaci, niezwykłych wydarzeń i bezcennych pamiątek.
W tym roku mogą wybrać jedną z dziesięciu tras o zróżnicowanej tematyce, decydując, czy wolą podążać tropami zanikającej kultury mazurskiej, odwiedzić gniazdo rodowe sławnego autora herbarzy Bartosza Paprockiego, szukać śladów nieistniejących już świątyń i szpitali zakonu bożogrobców czy wyruszyć do Lubawy – zapomnianego miasteczka, w którym przez wieki przechowywano najdroższą książkę świata: polski egzemplarz Biblii Gutenberga. Na każdej trasie uczestnicy odgrywają aktywną rolę, wcielając się w rolę współczesnych odkrywców i poszukiwaczy lub przenosząc się w przeszłość w ramach gry typu “Live Action Role Playing”.
Poznawanie historii i dziedzictwa kulturowego na rajdzie dalekie jest od szkolnej sztampy. Jego twórcy co roku sięgają po nowe, atrakcyjne dla młodzieży metody, takie jak przestrzenne edukacyjne gry karciane, gry strategiczne, zwiady i poszukiwania terenowe, inscenizacje i widowiska “światło-dźwięk”. Uczestnicy dotychczasowych edycji mieli szansę wziąć udział np. w symulacji staropolskiej rozprawy sądowej, w grze detektywistycznej czy w rozgrywce typu “Escape”, w której zadaniem grupy jest jak najszybsze wydostanie się z budynku o skomplikowanej budowie, w którym zostali uwięzieni.
Nudzie i rutynie zapobiegają też nowoczesne narzędzia animatorskiej pracy. Na przykład do poszukiwania zaginionych osób i przedmiotów uczestnicy będą używali specjalnych aplikacji na telefony komórkowe, a zespołowe badanie wnętrz zabytkowego obiektu transmitowane będzie z perspektywy kilku kamer dla publiczności zgromadzonej przed ustawionymi na zewnątrz telebimami. Najciekawsze z odwiedzanych miejsc rajdowicze fotografują i oznaczają na bieżąco w internetowym serwisie Panoramio.
Przygotowując fabułę rajdu, organizatorzy zwracają uwagę na szczegóły, dbając o realizm opowieści, w którą wciągają rajdowiczów. Na potrzeby jednej z poprzednich edycji zaprzyjaźniona redakcja Telexpressu przygotowała fikcyjny odcinek programu, a upozorowana w porozumieniu z dyrekcją lokalnego muzeum kradzież eksponatu została tak starannie przygotowana, że miejscowa jednostka Policji otrzymywała zgłoszenia o dostrzeżeniu na ulicy osoby o wyglądzie podobnym do rysopisu sprawcy.
– W tym roku przewidzieliśmy kolejne nowości – mówi komendant Rajdu Grunwaldzkiego Bartłomiej Jakóbczak – Uczestnicy będą poznawali w praktyce tajniki questingu – bezobsługowych gier, opartych na systemie wskazówek, prowadzących turystę szlakiem atrakcji turystycznych wybranej okolicy, a także będą się uczyli, jak promować miejscowe dziedzictwo kulturowe poprzez tzw. legendy miejskie – opowieści oparte na faktach, ale zawierające element sensacji, dzięki któremu rozprzestrzeniają się w wirusowy sposób. Tych, którzy pojawiają się na rajdzie po raz kolejny – a jest ich z roku na rok coraz więcej – czeka od tego roku dodatkowa motywacja: odznaka krajoznawcza, której kolejne poziomy można zdobyć po zwiedzeniu określonej liczby ciekawych miejsc.
Rajd Grunwaldzki jest organizowany przez Związek Harcerstwa Polskiego w partnerstwie z samorządami lokalnymi, parkami krajobrazowymi, szkołami, parafiami różnych wyznań, muzeami, bibliotekami i innymi instytucjami kultury, lokalnymi organizacyjnymi pozarządowymi oraz miejscowymi pasjonatami historii i twórcami kultury.
Oprócz drużyn harcerskich w przedsięwzięciu mogą brać udział kluby turystyczne i sportowe, szkolne koła zainteresowań, patrole rodzinne, grupy nieformalne i turyści indywidualni. Termin zgłoszeń upływa 31 maja. Więcej informacji na stronie rajdgrunwaldzki.zhp.pl.
pwd. Bartłomiej Walkowski
rzecznik Rajdu Grunwaldzkiego 2014